Luật chứng khoán cơ bản cần biết? Những điều cơ bản cần biết về chứng khoán.

Bất kỳ vấn đề nào trong cuộc sống đều có quy luật của riêng nó. Chứng khoán cũng vậy, để thành công trước tiên bạn phải hiểu rõ các quy định và luật lệ trên thị trường. Chỉ cần đọc xong bài viết này, bạn sẽ tự tin để làm chủ cuộc chơi đầu tư này.

Nội dung bài viết gồm:

1. Các sàn giao dịch chứng khoán

2. Sàn mở cửa, đóng cửa khi nào

3. Giải thích phiên khớp lệnh định kỳ, khớp lệnh liên tục

4. Giải thích các loại lệnh khác

Bạn sẽ học được gì ?

Hiểu được quy định của sàn giao dịch
Nắm bắt được cách thức đặt lệnh để bắt đầu con đường đầu tư chuyên nghiệp

Các sàn giao dịch chứng khoán

Hiên nay, trên thị trường chứng khoán Việt Nam có ba sàn giao dịch gồm:

- Sàn giao dịch chứng khoán Hồ chí Minh (HOSE hay viết tắt là HSX)

- Sàn giao dịch chứng khoán Hà Nội (HNX)

- Sàn giao dịch chứng khoán UPCOM

Lưu ý: Hai sàn HSX và HNX là nơi giao dịch của những công ty đại chúng đã niêm yết. UPCOM viết tắt của Unlisted Public Company Market. Là nơi giao dịch cho những công ty đại chúng chưa niêm yết.

Sàn mở cửa, đóng cửa vào lúc nào ?

Các sàn chứng khoán giao dịch từ thứ hai đến thứ sáu, trừ các ngày lễ Tết. Dưới đây là thời gian giao dịch chi tiết giữa các sàn

a. HOSE

Biên độ của sàn là +/- 7% so với giá tham chiếu.

b. HNX

Biên độ của sàn là +/- 10% so với giá tham chiếu.

c. UPCOM

Biên độ của sàn là +/- 15% so với giá tham chiếu.

Ở ba bảng trên có nhắc tới hai phiên giao dịch gồm phiên khớp lệnh liên tục và khớp lệnh định kỳ, phần dưới đây chúng ta cùng đi tìm hiểu về sự khác nhau giữa hai phiên này.

Nguyên tắc khớp lệnh

Thứ tự khớp lệnh trên sàn chứng khoán lần lượt sẽ ưu tiên về:

Phiên khớp lệnh định kỳ

Phiên khớp lệnh định kỳ diễn ra vào 15 phút đầu và 15 phút cuối của ngày giao dịch, riêng sàn HNX chỉ có phiên khớp lệnh định kỳ vào 14h30 - 14h45.

Mục đích hình thành phiên khớp lệnh định kỳ vào đóng cửa, mở cửa là để xác định mức giá mở cửa/đóng cửa cho ngày giao dịch.

Trong phiên này, mức giá mở cửa/đóng cửa được xác định tại mức giá có nhiều khối lượng được khớp nhất. Lệnh ATO (at the open) được dùng trong phiên khớp lệnh định kỳ mở cửa, lệnh ATC (at the close) được dùng trong phiên khớp lệnh định kỳ đóng cửa. Hai loại lệnh này không có mức giá khớp lệnh cố định, là lệnh được ưu tiên nhất so với các loại lệnh khác.

Ví dụ:

Giả sử ngày 18/10/2020, ta có các lệnh đặt mua và bán của cổ phiếu X vào phiên ATC như sau:

Từ bảng trên, ta có:

Tại mức giá 37 thì khối lượng khớp lệnh lớn nhất, đạt 220.000 CP. Do đó, mức giá tại phiên ATC được xác định là 37.

Nhà đầu tư đặt mua ở mức giá >= 37 thì đều được khớp lệnh tại giá 37, bạn sẽ không khớp lệnh được với mức giá mua < 37.

Nếu bạn đặt bán ở mức giá <= 37 thì đều được khớp lệnh tại giá 37, bạn sẽ không khớp lệnh được với giá bán > 37.

Cách xác định giá tại phiên đóng cửa/mở cửa tương tự nhau.

Lưu ý:

- Phiên mở cửa/đóng cửa sẽ không xác định được giá khớp lệnh nếu chỉ có mỗi lệnh ATO/ATC.

- Nếu rơi vào trường hợp có nhiều mức giá có khối lượng khớp bằng nhau thì mức giá trùng hoặc gần với giá thực hiện của lần khớp lệnh gần nhất sẽ được chọn

- Kết quả giá chốt phiên mở cửa/đóng cửa được biết sau 15 phút giao dịch của phiên giao dịch định kỳ.

Ngoài ra, Az Stock xin chia sẻ thêm về chức năng của phiên đóng cửa là để xác định mức giá tham chiếu (nhắc ở bảng trên) cho ngày hôm sau và là cơ sở để xác định mức giá trần sàn của ngày hôm sau.

Phiên khớp lệnh liên tục

Đây là phiên giao dịch mà các loại lệnh mua bán được khớp lệnh ngay nếu có cùng mức giá mua và bán.

Loại lệnh được dùng phổ biến nhất là lệnh LO (lệnh giới hạn - limit order). Lệnh LO là lệnh mua hoặc bán chứng khoán tại một mức giá xác định hoặc giá tốt hơn.

Ví dụ:

Cổ phiếu X đang có dư bán tại mức giá 20.5 với khối lượng 3.000 cổ phiếu. Giả sử bạn đặt mua tại mức giá 20.5 hoặc cao hơn, chẳng hạn 20.6, với khối lượng mua 3.000 cổ phiếu thì bạn sẽ được khớp lệnh tại mức giá TỐT HƠN là 20.5.

Theo kinh nghiệm của chúng tôi, nhà đầu tư cần hiểu rõ hai loại lệnh chính là ATO/ATC và LO, vì đây là lệnh mà nhà đầu tư thường xuyên sử dụng nhất. Với các loại lệnh khác, nếu bạn cần tìm hiểu chi tiết thì xem thêm ở mục dưới.

Sau khi hiểu rõ về các lệnh giao dịch, bạn hãy nhanh tay thực hiện lệnh mua đầu tiên, hãy bắt đầu con đường đầu tư chuyên nghiệp từ hôm nay. Go-Stock xin chúc bạn thành công trên chặng đường sắp tới !!!

Các loại lệnh khác

- Lệnh thị trường giới hạn (Market To Limit – MTL): là lệnh thị trường sau khi khớp nếu còn dư sẽ chuyển thành lệnh giới hạn. Trong trường hợp chuyển phần còn lại chưa khớp thành lệnh LO:

Lệnh MTL mua sẽ chuyển thành lệnh LO mua có giá cao hơn mức giá khớp cuối cùng một đơn vị yết giá. Nếu mức giá khớp cuối cùng là giá trần thì chuyển thành lệnh LO với mức giá trần.
Lệnh MTL bán sẽ chuyển thành lệnh LO bán có giá thấp hơn mức giá khớp cuối cùng một đơn vị yết giá. Nếu mức giá khớp cuối cùng là giá sàn thì chuyển thành lệnh LO với mức giá sàn.

- Lệnh thị trường khớp toàn bộ hoặc hủy (Market -fill Or Kill – MOK): là lệnh thị trường nếu không được thực hiện toàn bộ thì bị hủy trên hệ thống giao dịch ngay sau khi nhập (lệnh sẽ phải khớp toàn bộ khối lượng, nếu không sẽ bị hủy)

- Lệnh thị trường khớp và hủy (Market -fill And Kill – MAK): là lệnh thị trường có thể thực hiện toàn bộ hoặc một phần, phần còn lại của lệnh sẽ bị hủy ngay sau khi khớp.